นาฬิกาสุขภาพ (Smartwatch / Smart Band) ที่โฆษณาว่าวัดได้ทั้ง ความดันโลหิต, น้ำตาลในเลือด, ออกซิเจน, คลื่นหัวใจ ฯลฯ เป็นสิ่งที่หลายคนสงสัยเหมือนกันว่า "เชื่อถือได้จริงหรือไม่?"
สิ่งที่ทำได้แม่นยำพอใช้
- อัตราการเต้นหัวใจ (Heart Rate)
ใช้เซนเซอร์วัดแสง (PPG) ที่ตรวจจับการไหลเวียนเลือดจากข้อมือ ถือว่าค่อนข้างแม่นยำ โดยเฉพาะขณะพักหรือออกกำลังกายเบา ๆ - การนับก้าว / การนอนหลับ
แม้ไม่เป๊ะ 100% แต่ใช้เป็นแนวโน้มได้
สิ่งที่ยังไม่น่าเชื่อถือเต็มที่
- วัดความดันโลหิต (Blood Pressure)
หลายนาฬิกาใช้การ "คำนวณจากคลื่นชีพจร" ไม่ได้มีการบีบรัดแขนเหมือนเครื่องวัดความดันจริง ทำให้ค่าที่ได้คลาดเคลื่อนได้มาก เว้นแต่ว่าบางรุ่นที่ต้อง "สอบเทียบกับเครื่องวัดจริง" เป็นระยะ - ตรวจน้ำตาลในเลือด (Blood Glucose)
ปัจจุบัน ยังไม่มี นาฬิกาที่วัดน้ำตาลจากผิวหนังได้แม่นยำเทียบเท่าการเจาะเลือด เครื่องที่โฆษณาส่วนมากเป็นเพียงการคำนวณจากอัตราการเต้นหัวใจ ความเครียด และข้อมูลอื่น ๆ → ใช้เป็นแนวโน้มได้บ้าง แต่ไม่ควรใช้แทนการตรวจจริง - คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG/EKG)
รุ่นที่ผ่านการรับรอง (เช่น Apple Watch, Samsung Galaxy Watch รุ่นใหม่ ๆ) วัดได้ใกล้เคียงจริง แต่ยังใช้แทนการตรวจของแพทย์ไม่ได้
งานวิจัยและการทดสอบ
- งานวิจัยหลายชิ้นยืนยันว่า การวัดหัวใจและออกซิเจน (SpO2) ค่อนข้างน่าเชื่อถือ
- ส่วน ความดันและน้ำตาล ยังถือว่า ไม่แม่นยำเพียงพอ ที่จะใช้ในการวินิจฉัยหรือปรับยา
- องค์การอาหารและยาของสหรัฐ (FDA) และหน่วยงานสุขภาพยุโรป ยัง ไม่อนุมัติ ให้ใช้สมาร์ทวอทช์แทนเครื่องมือแพทย์
สรุป
- ใช้ เป็นแนวทางติดตามสุขภาพ ได้ เช่น ดูแนวโน้มความดัน หรือน้ำตาล ว่าเพิ่มขึ้นหรือลดลง
- แต่ ไม่ควรใช้ตัดสินใจทางการแพทย์ เช่น หยุดยา ปรับยา หรือวินิจฉัยโรค
- ถ้าอยากวัดจริง ๆ ควรใช้ เครื่องมือที่แพทย์รับรอง เช่น เครื่องวัดความดันแบบรัดแขน หรือเครื่องเจาะน้ำตาล
ตารางความน่าเชื่อถือของฟังก์ชันนาฬิกาสุขภาพ
| ฟังก์ชัน | ความน่าเชื่อถือ | คำอธิบาย |
|---|---|---|
| อัตราการเต้นหัวใจ (Heart Rate) | ✔ น่าเชื่อถือ | ใช้เซนเซอร์แสง PPG ตรวจได้ค่อนข้างแม่น โดยเฉพาะตอนพักหรือออกกำลังเบา |
| ออกซิเจนในเลือด (SpO2) | ✔ น่าเชื่อถือ | ใกล้เคียงเครื่อง fingertip oximeter แต่ค่าอาจแกว่งบ้าง |
| การนอนหลับ / การนับก้าว | ✔ พอใช้ได้ | ใช้ Accelerometer และ HR คำนวณ → ใช้ดูแนวโน้ม ไม่เป๊ะ 100% |
| ความดันโลหิต (Blood Pressure) | ⚠ ยังไม่แม่น | อาศัยการคำนวณจากคลื่นชีพจร ไม่ได้บีบรัดแขน → ใช้ดูแนวโน้มได้ แต่ไม่แทนเครื่องจริง |
| คลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG/EKG) | ⚠ ใช้ได้เฉพาะบางรุ่น | Apple Watch / Samsung ที่ผ่านการรับรอง วัดได้ใกล้เคียงจริง แต่ใช้แทนแพทย์ไม่ได้ |
| น้ำตาลในเลือด (Blood Glucose) |  ไม่ควรเชื่อถือ | ปัจจุบันยังไม่มีเทคโนโลยีวัดจากผิวหนังที่แม่นพอ ต้องใช้วิธีเจาะเลือดเท่านั้น |
| ความเครียด / HRV | ⚠ แนวโน้มเท่านั้น | ใช้การคำนวณจาก HRV (ความแปรปรวนของจังหวะหัวใจ) → บอกได้คร่าว ๆ |